Göz aşısı, altında odun dokusu bulunan bir kabuk parçası ile bunun üzerine bulunan tek bir göz ile yapılan aşılara göz aşısı denir. Yapımı kolay olan ve hızlı bir sonuç göstermesi nedeniyle bu aşılama yöntemi sıkça tercih edilir. Bu aşılama yöntemi uygun zamanda, uygun malzemelerle yapılırsa etkisini daha çok gösterip, başarılı bir sonuca ulaşmanızı sağlayacaktır.
Göz aşılarında aşılama zamanını belirleyebileceğimiz en önemli faktör, kabuğun odun tabakasından bozulmadan ayrılmasıdır. Kabuk veren bitki, aşılama zamanının geldiğini anlamamıza yardımcı olur. Bunun yanında göz aşıları yapıldığı dönemlere göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar, sürgün göz aşıları ve durgun göz aşıları olarak adlandırılır. Sürgün göz aşısı, ilkbahar da ağaçlara su yürüyünce yapılan ve yapıldığı dönem de süren aşılardır. Durgun göz aşıları ise temmuz ayından itibaren başlanıp su çekinceye kadar süren aşılardır.
Sürgün göz aşılarında göz, anaca takıldığı yıl uyanır, 10-15 gün sonra tutar ve sürer. Sürgün göz aşıları daha çok büyüme mevsimi uzun olan ılıman iklim bölgelerinde uygulanmalıdır. Aynı yıl içerisinde iki farklı dönemde yapılabilir. İlkbahar erken sürgün göz aşısı ilkbaharda ağaçlara su yürüyünce yapılır. Bir önceki yılın sürgünleri kullanılır. Aşıdan yaklaşık iki hafta sonra aşı kaynayınca aşı gözünü büyümeye zorlamak için anacın, aşı gözünün hemen üzerinden kesilmesi gerekir. Bu arada anaçtan çıkan sürgünler sürekli olarak temizlenmelidir. Haziran göz aşısı mayıs-haziran aylarında o yılın yeni sürgünlerden gözler alınarak yapılır ve odun gözlerinin çabuk olgunlaştığı türlerde kullanılır.
Sürgün göz aşısı, genellikle meyve ağaçlarına yapılır. Meyvelerin çoğalmasını ve daha verimli olmasını sağlar. Bu aşılar, küçük fidanlara uygulanır. Daha çok meyve vermesini istediğimiz ağaca, ilkbahar mevsiminde, anaç kabuk vermeye başladığı zaman yapılır. Aşı sürgünlerinin soğuğa karşı dayanıksız olması nedeniyle, kış mevsimi ılık geçen yerlerde yapılmalıdır. Sürgün göz aşısının yapılışında, toprak seviyesinden 15 santim yükseklikten itibaren, aşı çakısının ucu ile anacın kabuğu (T) şeklinde kesilmelidir.
Kesik kısmın iki kenarındaki kabuk, aşı çakısının tırnağı ile yerinden kaldırılır. Bundan sonra üzerinde aşı gözlerinin bulunduğu kalem ele alınır. Bir gözün üst ve altında bir parmak kadar bir kısım bırakıldıktan sonra, gözün altı hafif odunlu olarak kesilmelidir. Anacın tepesinin daha yüksek tarafında iki anacın kesilen kısmına yukarıdan aşağıya doğru sürülerek yerleştirilip, rafya ile sarılır.
Yapılan bu işlemlerden sonra aşının kayna süresi yaklaşık 15-20 gün sürmektedir. Bu süreçten sonra aşının tutup tutmadığını anlamak için ağacın sapına bakarız. Eğer gözün yanındaki kısa kesilmiş yaprak sapı düzgün olarak koparsa veya kendiliğinden düşerse bu aşının tuttuğuna işarettir. Yaprak sapı kuruyup buruşmuş ise muhtemelen aşı tutmamıştır.
Sürgün Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Göz aşılarında aşılama zamanını belirleyebileceğimiz en önemli faktör, kabuğun odun tabakasından bozulmadan ayrılmasıdır. Kabuk veren bitki, aşılama zamanının geldiğini anlamamıza yardımcı olur. Bunun yanında göz aşıları yapıldığı dönemlere göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar, sürgün göz aşıları ve durgun göz aşıları olarak adlandırılır. Sürgün göz aşısı, ilkbahar da ağaçlara su yürüyünce yapılan ve yapıldığı dönem de süren aşılardır. Durgun göz aşıları ise temmuz ayından itibaren başlanıp su çekinceye kadar süren aşılardır.
Sürgün göz aşılarında göz, anaca takıldığı yıl uyanır, 10-15 gün sonra tutar ve sürer. Sürgün göz aşıları daha çok büyüme mevsimi uzun olan ılıman iklim bölgelerinde uygulanmalıdır. Aynı yıl içerisinde iki farklı dönemde yapılabilir. İlkbahar erken sürgün göz aşısı ilkbaharda ağaçlara su yürüyünce yapılır. Bir önceki yılın sürgünleri kullanılır. Aşıdan yaklaşık iki hafta sonra aşı kaynayınca aşı gözünü büyümeye zorlamak için anacın, aşı gözünün hemen üzerinden kesilmesi gerekir. Bu arada anaçtan çıkan sürgünler sürekli olarak temizlenmelidir. Haziran göz aşısı mayıs-haziran aylarında o yılın yeni sürgünlerden gözler alınarak yapılır ve odun gözlerinin çabuk olgunlaştığı türlerde kullanılır.
Sürgün Göz Aşısı Hangi Ağaçlara Yapılır? Nasıl Yapılır?
Sürgün göz aşısı, genellikle meyve ağaçlarına yapılır. Meyvelerin çoğalmasını ve daha verimli olmasını sağlar. Bu aşılar, küçük fidanlara uygulanır. Daha çok meyve vermesini istediğimiz ağaca, ilkbahar mevsiminde, anaç kabuk vermeye başladığı zaman yapılır. Aşı sürgünlerinin soğuğa karşı dayanıksız olması nedeniyle, kış mevsimi ılık geçen yerlerde yapılmalıdır. Sürgün göz aşısının yapılışında, toprak seviyesinden 15 santim yükseklikten itibaren, aşı çakısının ucu ile anacın kabuğu (T) şeklinde kesilmelidir.
Kesik kısmın iki kenarındaki kabuk, aşı çakısının tırnağı ile yerinden kaldırılır. Bundan sonra üzerinde aşı gözlerinin bulunduğu kalem ele alınır. Bir gözün üst ve altında bir parmak kadar bir kısım bırakıldıktan sonra, gözün altı hafif odunlu olarak kesilmelidir. Anacın tepesinin daha yüksek tarafında iki anacın kesilen kısmına yukarıdan aşağıya doğru sürülerek yerleştirilip, rafya ile sarılır.
Yapılan bu işlemlerden sonra aşının kayna süresi yaklaşık 15-20 gün sürmektedir. Bu süreçten sonra aşının tutup tutmadığını anlamak için ağacın sapına bakarız. Eğer gözün yanındaki kısa kesilmiş yaprak sapı düzgün olarak koparsa veya kendiliğinden düşerse bu aşının tuttuğuna işarettir. Yaprak sapı kuruyup buruşmuş ise muhtemelen aşı tutmamıştır.
