T Göz Aşısı Nedir?
Göz aşıları, üzerinde tek bir göz bulunan küçük bir kabuk parçası ile yapılan aşılardır. Bu aşıların uygulanması, kabuğun odundan kolaylıkla ayrılabilmesine bağlıdır. Kabuğun odundan kolayca ayrılabilmesi durumuna "kabuk verme” denir. Aşılama zamanı, bitkinin ve kambiyum dokusunun aktif gelişme halinde olduğu ilkbaharda başlar ve sonbaharda büyümenin durmasına kadar devam eder. Ancak bu dönemde, susuzluk, yaprakların herhangi bir nedenle dökülmesi veya zarar görmesi ya da olumsuz çevre şartları gibi nedenlerle bazen kabuk verme zorlaşabilmektedir. Bu durumda da aşı yapmak mümkün olmaz. Yapılış şekillerine göre birçok göz aşısı çeşidi vardır. Bunlar arasında özellikle meyve fidanı üretiminde en çok kullanılan T göz aşısıdır.
T Göz Aşısı Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?
T göz aşısı yapılırken, pişkinleşmiş bir yıllık sürgünlerin orta kısımlarından alınmalı ve dalın yaprakları göz alma işleminden önce 0,5 cm sap bırakılarak kesilmelidir. Gözü çıkartmak için gözün yaklaşık 1-2 cm kadar altından bıçakla yukarıya doğru gözü 1 cm geçene kadar kesime devam edilmelidir. Öze, yani yaprak sapındaki tomurcuğa zarar vermeden içerideki odun tabakası kabuktan ayrılmalıdır. Aşı yapılacak anaçta ise dal ve yapraklardan temizlenir. Toprak seviyesinden 15-20 cm yukarıdan aşı bıçağıyla T şeklinde bir çizik yapılır ve aşı bıçağının tersi ile T’nin kanatları açılarak kalemden çıkartılan göz yukarıdan aşağıya doğru yerleştirilir. Göz mutlaka yukarı doğru bakmalıdır. Daha sonra hava almayacak şekilde aşı bağıyla bağlanır. Aşı bağı, 15 gün sonra kesilir. Sürgün aşı yapıldıysa tepe kesimi yapılır, durgun aşıda tepe kesimi yapılmamalıdır. T göz aşısını yapacağımız yer eğer yağış alan bir yerse, yağmur sularının açılan T içerisine girmemesi ve enfeksiyon oluşmaması için Ters T Göz Aşısı uygulanmalıdır. T göz aşısından tek farkı anaçta kesim ters T şeklinde ve aşı gözü alınırken de kalemdeki kesimin üstten alta doğru yapılmasıdır.
T Göz Aşısı Hangi Ağaçlara Yapılır?
T göz aşısı çoğunlukla meyve fidanlarında 0.6-2.5 cm çapında ve kolay kabuk veren anaçlara uygulanmaktadır. Aşıda gözler, anaçların toprak yüzeyinden 5-25 cm yüksekliğine, kabuğun düzgün bir yerine takılmalıdır. Bu aşı için önce anaç hazırlanmalıdır. Bu amaçla anacın kabuğu aşı bıçağı yardımıyla “T” şeklinde kesilir. Daha sonra göz hazırlanmalıdır. Gözün hazırlanmasında "odunlu" ve "odunsuz" olmak üzere iki teknik uygulanır. Aşının son aşaması, hazırlanan gözün anaçta açılan “T” ye yerleştirilmesidir. Gözün üst yatay kesim yüzeyi, anaçtaki yatay kesim yüzeyi ile çakışıncaya kadar göz aşağıya itilir. Bu işlemin ardından, gözün kabuk kısmı anacın kabuk kanatlarıyla kapatılmalı, ancak göz açıkta kalmalıdır. Göz aşısında macunlamaya gerek yoktur, ancak aşıda kaynama oluncaya kadar aşı yeri sıkıca sarılmalıdır. Bu amaçla lastik veya plastikten yapılan esnek aşı şeritleri tercih edilmelidir. Esnek aşı bağları aşı bölgesinde ortaya çıkacak boğulmayı önlemekte, ayrıca aşı kaynadıktan sonra çevre şartları nedeniyle çürüyerek kendiliğinden kopabilmektedirler. Aşıda esnek olmayan rafya, ip vb. gibi bağlar kullanıldığında aşılamadan 10-14 gün sonra aşı bağları aşıların arka kısmından boğulmanın önlenmesi için kesilmelidir. Aşıyı izleyen 2-3 hafta içinde aşı yerinde kaynaşma tamamlanmaktadır. Ancak, aşı tutmamışsa ve anaç kabuk vermeye devam ediyorsa aşı tekrarlanabilir.
Göz aşıları, üzerinde tek bir göz bulunan küçük bir kabuk parçası ile yapılan aşılardır. Bu aşıların uygulanması, kabuğun odundan kolaylıkla ayrılabilmesine bağlıdır. Kabuğun odundan kolayca ayrılabilmesi durumuna "kabuk verme” denir. Aşılama zamanı, bitkinin ve kambiyum dokusunun aktif gelişme halinde olduğu ilkbaharda başlar ve sonbaharda büyümenin durmasına kadar devam eder. Ancak bu dönemde, susuzluk, yaprakların herhangi bir nedenle dökülmesi veya zarar görmesi ya da olumsuz çevre şartları gibi nedenlerle bazen kabuk verme zorlaşabilmektedir. Bu durumda da aşı yapmak mümkün olmaz. Yapılış şekillerine göre birçok göz aşısı çeşidi vardır. Bunlar arasında özellikle meyve fidanı üretiminde en çok kullanılan T göz aşısıdır.
T Göz Aşısı Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?
T göz aşısı yapılırken, pişkinleşmiş bir yıllık sürgünlerin orta kısımlarından alınmalı ve dalın yaprakları göz alma işleminden önce 0,5 cm sap bırakılarak kesilmelidir. Gözü çıkartmak için gözün yaklaşık 1-2 cm kadar altından bıçakla yukarıya doğru gözü 1 cm geçene kadar kesime devam edilmelidir. Öze, yani yaprak sapındaki tomurcuğa zarar vermeden içerideki odun tabakası kabuktan ayrılmalıdır. Aşı yapılacak anaçta ise dal ve yapraklardan temizlenir. Toprak seviyesinden 15-20 cm yukarıdan aşı bıçağıyla T şeklinde bir çizik yapılır ve aşı bıçağının tersi ile T’nin kanatları açılarak kalemden çıkartılan göz yukarıdan aşağıya doğru yerleştirilir. Göz mutlaka yukarı doğru bakmalıdır. Daha sonra hava almayacak şekilde aşı bağıyla bağlanır. Aşı bağı, 15 gün sonra kesilir. Sürgün aşı yapıldıysa tepe kesimi yapılır, durgun aşıda tepe kesimi yapılmamalıdır. T göz aşısını yapacağımız yer eğer yağış alan bir yerse, yağmur sularının açılan T içerisine girmemesi ve enfeksiyon oluşmaması için Ters T Göz Aşısı uygulanmalıdır. T göz aşısından tek farkı anaçta kesim ters T şeklinde ve aşı gözü alınırken de kalemdeki kesimin üstten alta doğru yapılmasıdır.
T Göz Aşısı Hangi Ağaçlara Yapılır?
T göz aşısı çoğunlukla meyve fidanlarında 0.6-2.5 cm çapında ve kolay kabuk veren anaçlara uygulanmaktadır. Aşıda gözler, anaçların toprak yüzeyinden 5-25 cm yüksekliğine, kabuğun düzgün bir yerine takılmalıdır. Bu aşı için önce anaç hazırlanmalıdır. Bu amaçla anacın kabuğu aşı bıçağı yardımıyla “T” şeklinde kesilir. Daha sonra göz hazırlanmalıdır. Gözün hazırlanmasında "odunlu" ve "odunsuz" olmak üzere iki teknik uygulanır. Aşının son aşaması, hazırlanan gözün anaçta açılan “T” ye yerleştirilmesidir. Gözün üst yatay kesim yüzeyi, anaçtaki yatay kesim yüzeyi ile çakışıncaya kadar göz aşağıya itilir. Bu işlemin ardından, gözün kabuk kısmı anacın kabuk kanatlarıyla kapatılmalı, ancak göz açıkta kalmalıdır. Göz aşısında macunlamaya gerek yoktur, ancak aşıda kaynama oluncaya kadar aşı yeri sıkıca sarılmalıdır. Bu amaçla lastik veya plastikten yapılan esnek aşı şeritleri tercih edilmelidir. Esnek aşı bağları aşı bölgesinde ortaya çıkacak boğulmayı önlemekte, ayrıca aşı kaynadıktan sonra çevre şartları nedeniyle çürüyerek kendiliğinden kopabilmektedirler. Aşıda esnek olmayan rafya, ip vb. gibi bağlar kullanıldığında aşılamadan 10-14 gün sonra aşı bağları aşıların arka kısmından boğulmanın önlenmesi için kesilmelidir. Aşıyı izleyen 2-3 hafta içinde aşı yerinde kaynaşma tamamlanmaktadır. Ancak, aşı tutmamışsa ve anaç kabuk vermeye devam ediyorsa aşı tekrarlanabilir.
